Het ontstaan van het museum

Vlak nadat de paters Capucijnen zich in Sluiskil hadden gevestigd, richtten zij het jeugdpatronaat St. Jozef op voor jongeren van elf tot twintig jaar. Door de grote toeloop en het toenemend aantal verenigingen was het zaaltje al snel te klein. Vandaar dat in 1911 een groter patronaatsgebouw in gebruik werd genomen. In 1930 vond weer een uitbreiding plaats en het gebouw werd omgedoopt tot Parochiehuis.

Van 1930 tot 1960 werd het beheer over het parochiehuis gevoerd door één van de paters. Toen vond het kerkbestuur de tijd gekomen meer overzicht te krijgen in de exploitatie. Vanaf dat moment werd een aantal functies overgedragen aan het kerkbestuur. Helaas waren de opbrengsten van de bar en het verhuren van de zalen te gering om achterstallig onderhoud uit te kunnen voeren. Om de problemen het hoofd te bieden werd er een bestuur geformeerd met als voorzitter pater Gamaliël. Op 4 november 1968 ging dit bestuur op in de Stichting Beheerscommissie Sint Antoniusparochie, die zich eigenaar mocht noemen van het Parochiehuis, dat Gildehuis ging heten

Door de landelijke ontwikkelingen in de jeugd- en ouderenzorg ontving de stichting medio 1970 een verzoek van de gemeentelijke Stichting S.K.W. (Sociaal Kultureel Werk) om het gebouw op vastgestelde tijden te mogen huren. Op 1 juli 1971 werd een akkoord bereikt. Het SKW wilde echter niets liever dan een eigen gebouw, waar het zelf de dienst kon uitmaken. Maandenlang werd er onderhandeld en op 22 december 1972 veranderde het Gildehuis van eigenaar. De Stichting Beheerscommissie Sint Antoniusparochie had geen gebouw meer, maar wel een mooie bankrekening. Toen de Pius X kleuterschool in 1988 leeg kwam te staan, nam de Stichting Beheerscommissie Sint Antoniusparochie contact op met de eigenaar van de school, de congregatie van de Zusters van het H. Hart. Per 1 september 1989 veranderde het gebouw van eigenaar. De twee gebruikers, de Sluiskilse Reisduif en de parochie H. Antonius van Padua, mochten van begin af aan tegen het vergoeden van de vaste lasten gebruik maken van het aan hen toegewezen gedeelte van het gebouw.

Links staat de voormalige Pius X kleuterschool, eigendom van de Stichting Ter Kille.
Rechts staat de R.K. basisschool St. Antonius.

Toen de ex-Pius X kleuterschool eenmaal in gebruik was genomen, meende de parochie – overigens overeenkomstig de stichtingsakte - een tweede bestuurszetel te claimen. Gezien de ervaring en teleurstelling uit het verleden besloot het bestuur om de statuten te wijzigen en aan het verzoek van de parochie geen gehoor te geven. Op 20 augustus 1992 waren de aangepaste statuten een feit en werd de naam van de stichting veranderd in Stichting ter Kille.

In 2009 gaf het bestuur van de parochie aan in de toekomst geen gebruik meer te zullen maken van de twee lokalen. Sindsdien stond het gebouw gedeeltelijk leeg. Om er toch een invulling aan te geven, werd in 2011 besloten een museum in de twee leegstaande lokalen te beginnen. Drie jaar lang werd er gebroken, gebouwd en geverfd. Toen het museum bijna klaar was, kreeg het bestuur van de gemeente Terneuzen de mogelijkheid het gebouw te ruilen met de leegkomende Oranje Nassauschool. Dit gebouw gaf de stichting veel meer mogelijkheden om er een waardig museum in te beginnen. De leegkomende school was groter, had meer bergruimte, was in betere staat, was beter geïsoleerd en was beveiligd. Er moest dus niet lang over worden nagedacht en op 9 mei 2014 werd de ruil door B & W van de gemeente Terneuzen schriftelijk akkoord bevonden. Op 21 juli 2015 kreeg het bestuur de sleutel van het nieuwe gebouw.

Om het schoolgebouw om te toveren tot museum moesten veel harde noten worden gekraakt, maar de Stichting Ter Kille kreeg onverwachts hulp uit de culturele hoek: alle bestuursleden van de Commissie (H)Erkenning Monumenten Sluiskil besloten een handje te helpen en ook andere dorpsgenoten staken de handen uit de mouwen. Samen werd er maandenlang gewerkt en op zaterdag 9 april 2016 werd Museum Sluiskil officieel geopend.